Lekker slapen lukt niet als je telkens wakker wordt om naar de wc te gaan. En hoewel dat op zich vervelend genoeg is, kan het soms ook wijzen op iets dat meer aandacht verdient.
Voor veel mensen is één keer per nacht uit bed moeten om te plassen normaal. Maar als je vaker dan twee keer wakker wordt, spreken artsen van nycturie. Het komt vooral voor bij mensen boven de zestig, maar ook jongere mensen kunnen er last van hebben.
Waarom moet je zo vaak ’s nachts plassen?
De meest voorkomende oorzaak is simpelweg ouder worden. Naarmate je ouder wordt, maakt je lichaam minder van het hormoon aan dat normaal helpt om ’s nachts vocht vast te houden. Daardoor maak je dus meer urine aan in je slaap. Ook kunnen de spieren rond je blaas verzwakken, waardoor je minder goed je plas op kunt houden.
Maar dat is niet het enige. Andere mogelijke oorzaken zijn:
een blaasontsteking of chronische urineweginfecties
het drinken van veel vocht voor het slapengaan, vooral koffie of alcohol
bepaalde medicijnen, zoals plastabletten
zwangerschap of een verzwakte bekkenbodem na een bevalling
Soms wijst het op iets ernstigers, zoals:
diabetes
een vergrote prostaat
hartfalen
nierproblemen
slaapstoornissen zoals slaapapneu of rusteloze benen
Wat merk je als je nycturie hebt?
In een normale situatie kun je zes tot acht uur doorslapen zonder naar de wc te hoeven. Maar bij nycturie word je telkens wakker met de drang om te plassen — soms wel vijf of zes keer per nacht.
Typische klachten zijn:
vaak wakker worden om te plassen
drang voelen, maar weinig kunnen plassen
veel urine aanmaken tijdens de nacht
Niet alleen is het vermoeiend, het verhoogt ook het risico op vallen, vooral bij ouderen.
Wat doet een arts bij nachtelijk plassen?
Een arts zal je klachten bespreken en een lichamelijk onderzoek doen. Vragen die je kunt verwachten zijn:
hoe vaak word je ’s nachts wakker om te plassen?
hoe lang speelt dit al?
wat drink je nog in de avond?
gebruik je medicijnen?
Daarna kan de arts wat testen laten doen, zoals:
urineonderzoek om te kijken of er een infectie is
een echo om te zien of je blaas helemaal leeg plast
bloedonderzoek om je bloedsuiker, nierfunctie of zoutbalans te controleren
Wat kun je eraan doen?
De behandeling hangt af van de oorzaak. Soms is het al voldoende om je gewoontes aan te passen:
drink minder vocht in de avond
vermijd cafeïne en alcohol voor het slapengaan
houd je benen overdag wat omhoog of draag steunkousen
neem eventueel een korte middagdut
Soms schrijft een arts medicijnen voor:
middelen die je blaas helpen ontspannen
een kunstmatig hormoon dat ’s nachts minder urine aan laat maken
plastabletten die je eerder op de dag laten plassen, zodat je ’s nachts minder hoeft
Let op: medicijnen helpen vaak tijdelijk, maar lossen de onderliggende oorzaak niet op. Als je stopt, komen de klachten dus meestal terug.
Wanneer moet je naar de huisarts?
Als je vaak wakker wordt om te plassen, je ook andere klachten hebt zoals koorts, pijn bij het plassen of veel dorst, is het verstandig om contact op te nemen met een arts. Hoe eerder je weet wat er aan de hand is, hoe beter je iets aan de oorzaak kunt doen.
