De manier waarop Nederlanders hun boodschappen afrekenen, is in rap tempo aan het veranderen. Waar je tot voor kort nog zonder problemen een tientje uit je portemonnee haalde bij de kassa, zie je nu steeds vaker bordjes met de tekst: ‘alleen pin’.
Supermarkten stappen in hoog tempo over op digitale betaalmethoden, en dat roept vragen op over de toekomst van contant geld. Is dit het einde van het ouderwetse biljet in de supermarkt?
Het gebruik van cash is de laatste jaren flink afgenomen. Volgens de Nederlandsche Bank werd in 2024 meer dan 80% van de winkeltransacties digitaal uitgevoerd.
Contactloos betalen via pas, smartphone of smartwatch is niet langer een luxe, maar een standaard. Toch zijn er nog genoeg consumenten die vasthouden aan contant geld – uit gewoonte, veiligheid of noodzaak. Voor deze groep kan de verschuiving naar volledig digitaal betalen een grote impact hebben.
Verschillende supermarktketens zetten al grote stappen richting een digitale toekomst. Albert Heijn experimenteert met kassaloze winkels waarin je alleen met een app of pas kunt betalen.
Lidl doet in Duitsland iets soortgelijks, waar in bepaalde vestigingen geen contant geld meer wordt aangenomen. In Nederland wordt cash in steeds meer supermarkten actief ontmoedigd, en soms zelfs helemaal geweerd.
De drijfveren achter deze ontwikkeling zijn logisch. Veiligheid is er daar één van: minder contant geld in de kassa betekent minder kans op overvallen.
Daarnaast werkt digitaal betalen sneller en efficiënter – geen gedoe met wisselgeld of lange rijen door kleingeld zoekende klanten. Bovendien is het voor supermarkten goedkoper; geldtransport en verwerking van cash brengen aanzienlijke kosten met zich mee.
Ook sluit de digitalisering aan bij het veranderende gedrag van consumenten. Jongeren gebruiken bijna uitsluitend digitale betaalmiddelen, en oudere generaties volgen in toenemende mate.
Betaalvereniging Nederland meldt dat slechts 10% van de jongeren onder de dertig nog regelmatig met contant geld betaalt. De vraag naar cash neemt dus zichtbaar af.
Toch roept de trend richting ‘alleen pin’ ook weerstand op. Want hoewel contant geld een wettig betaalmiddel is, zijn winkeliers in Nederland niet verplicht het te accepteren.
Ze mogen zelf bepalen welke betaalmethodes ze hanteren, mits dat vooraf duidelijk wordt gecommuniceerd. Dit zorgt bij sommigen voor frustratie: een wettig betaalmiddel dat je nergens meer kunt gebruiken, voelt als een tegenstrijdigheid.
De discussie raakt vooral kwetsbare groepen. Denk aan ouderen die moeite hebben met technologie, mensen zonder bankrekening of consumenten die bewust met cash betalen om grip op hun uitgaven te houden. Voor hen is de overgang naar digitale betaalmethoden niet vanzelfsprekend. Zij dreigen uitgesloten te worden van iets basaals als boodschappen doen.
De overheid onderkent dit probleem en werkt samen met banken en winkeliers om contant geld beschikbaar te houden. Er zijn afspraken gemaakt over het behoud van geldautomaten en dienstverlening met cash. Bovendien pleiten partijen zoals de SP en SGP voor wetgeving die supermarkten verplicht om cash te blijven accepteren – juist om de toegankelijkheid voor iedereen te waarborgen.
Niet alleen in Nederland speelt deze discussie. Zweden loopt voorop in het afscheid van contant geld: in sommige steden wordt praktisch alles digitaal betaald.
In China gebeurt vrijwel elke transactie via mobiele apps. Tegelijkertijd laat de ervaring in de VS zien dat een volledig cashloze samenleving ook risico’s kent. In steden als New York en San Francisco zijn winkels verplicht om contant geld te blijven accepteren, juist om sociale uitsluiting te voorkomen.
Er zijn dus duidelijke voordelen aan digitaal betalen, maar ook nadelen die niet genegeerd mogen worden. Privacy is bijvoorbeeld een zorgpunt. Contante betalingen laten geen digitale sporen achter, terwijl digitale transacties wel worden vastgelegd. Daarnaast blijft de afhankelijkheid van technologie een risico – bij storingen kan niemand meer afrekenen, zoals in 2023 toen een storing bij een grote bank tot chaos leidde in supermarkten.
De toekomst lijkt duidelijk: contant geld zal steeds meer naar de achtergrond verdwijnen. Maar volledig verdwijnen? Dat is nog maar de vraag.
Zolang er groepen zijn die afhankelijk zijn van cash, zal er druk blijven bestaan om het beschikbaar te houden. Winkels, overheden en banken zullen hierin een balans moeten vinden tussen modernisering en inclusiviteit.
Wie vandaag nog vooral met munten en briefjes betaalt, zal steeds vaker tegen gesloten deuren aanlopen. Supermarkten hebben hun voorkeur uitgesproken: digitaal is de nieuwe norm. Toch moet ruimte blijven bestaan voor wie niet kan of wil meedoen met de digitale stroom. Want gemak mag nooit ten koste gaan van toegankelijkheid.
Digitale vooruitgang is welkom, maar laten we niet vergeten voor wie contant geld nog van levensbelang is. Wat vind jij? Zou contant geld verplicht geaccepteerd moeten blijven in supermarkten? Praat mee op Facebook en deel je mening!
Bron: Trendyvandaag.nl
