Over voeding doen al decennialang allerlei beweringen de ronde. Sommige van die ‘wijsheden’ hoor je al sinds je kindertijd. Je ouders, leraren of zelfs artsen beweerden bijvoorbeeld dat melk goed is voor je botten of dat je van eieren een hoog cholesterol krijgt. Maar hoe zit het nu écht? Dankzij wetenschappelijk onderzoek weten we inmiddels dat veel van deze voedingstips achterhaald of ronduit onjuist zijn. Hier ontkrachten we 12 bekende mythes over gezond eten.
1. Light-producten zijn gezond
Het klinkt zo logisch: minder vet, minder suiker – dus gezonder. Toch? Helaas niet altijd. Light-producten bevatten vaak wel minder vet of suiker, maar daarvoor in de plaats worden andere stoffen toegevoegd, zoals kunstmatige zoetstoffen, extra zout en smaakversterkers. Deze stoffen kunnen je lichaam op andere manieren belasten en zijn allesbehalve ‘gezond’. Laat je dus niet misleiden door het etiket.
2. Eigeel verhoogt je cholesterol
Eieren, en dan vooral het eigeel, krijgen vaak de schuld van een hoog cholesterolgehalte. Toch blijkt uit moderne studies dat eigeel op zichzelf geen significante invloed heeft op je cholesterolwaarden. Integendeel: eieren bevatten veel nuttige voedingsstoffen, zoals vitaminen, mineralen en eiwitten. Gezonde mensen kunnen dus gerust regelmatig een eitje eten.
3. Melk is noodzakelijk voor sterke botten
Wie is er niet opgegroeid met het idee dat je melk moet drinken voor stevige botten? Toch blijkt dit achterhaald. Grote hoeveelheden melk kunnen juist het risico op botbreuken en heupfracturen verhogen. Calcium is belangrijk, dat klopt, maar dit zit ook in plantaardige producten zoals broccoli, sesamzaad, spinazie en amandelen. Een gevarieerd dieet is dus veel belangrijker dan liters melk.
4. Kalkoen maakt je slaperig
In de VS leeft sterk het idee dat kalkoen je moe maakt vanwege het stofje L-tryptofaan. Hoewel dit aminozuur inderdaad invloed heeft op je stemming en slaap, is de hoeveelheid in kalkoen niet groter dan in andere vleessoorten. Die dufheid na het eten komt simpelweg doordat je teveel gegeten hebt. Grote maaltijden vragen veel energie voor de spijsvertering – en dat maakt je loom.
5. Cranberrysap helpt tegen blaasontsteking
Cranberrysap wordt vaak als natuurlijk middel tegen blaasontsteking aangeprezen. Helaas is er geen wetenschappelijk bewijs dat het daadwerkelijk werkt. Het belangrijkste bij een blaasontsteking is: veel drinken om de bacteriën uit te spoelen. Cranberrysap kan geen antibiotica vervangen en is eerder een ondersteunend drankje dan een geneesmiddel.
6. Wortels zijn goed voor je ogen
Deze mythe vindt zijn oorsprong in de Tweede Wereldoorlog. De Britten wilden hun nieuwe radartechnologie geheim houden en verzonnen het verhaal dat hun piloten zo goed in het donker zagen omdat ze veel wortels aten. Wortels bevatten inderdaad bètacaroteen, wat in je lichaam wordt omgezet in vitamine A – belangrijk voor je zicht, dat klopt. Maar je gaat er echt niet beter door zien dan normaal.
7. Koffie remt de groei
Vooral bij kinderen wordt vaak gezegd dat koffie slecht zou zijn voor de groei. Hoewel de bittere smaak van koffie op jonge leeftijd meestal al afschrikt, is het verhaal dat koffie het lichaam letterlijk “klein houdt” een fabel. Er is geen bewijs dat cafeïne de groei vertraagt. Toch geldt: kinderen hebben geen cafeïne nodig. Het kan leiden tot rusteloosheid, slaapproblemen en hartkloppingen – reden genoeg om koffie (en energiedrankjes!) uit een kinderdieet te weren.
8. Bruine eieren zijn gezonder dan witte
De kleur van een ei zegt niets over de voedingswaarde. Of de schaal nu wit, bruin of zelfs groenachtig is – de inhoud is precies hetzelfde. Het verschil in kleur hangt simpelweg af van het kippenras. De voedingsstoffen, vitamines en eiwitten zijn identiek. Wel kan de smaak een beetje verschillen, afhankelijk van het voer en de leefomstandigheden van de kip, maar gezonder? Nee.
9. Chocolade veroorzaakt puistjes
“Van chocola krijg je acne” – die uitspraak hoor je vaak, maar klopt niet helemaal. Pure cacaobonen hebben geen negatieve invloed op de huid. Wat wel effect heeft? De suiker en melk in veel soorten chocolade. Die kunnen je huid onrustig maken en ontstekingen bevorderen. Als je huid gevoelig is, kun je beter kiezen voor pure chocolade met een hoog cacaogehalte (70% of meer) en zo min mogelijk toegevoegde suikers.
10. Bleekselderij verbrandt calorieën
Het klinkt bijna te mooi om waar te zijn: je eet iets, en je lichaam verbruikt meer calorieën om het te verteren dan het oplevert. Vooral over bleekselderij wordt dit vaak gezegd. Klopt het? Niet echt. Hoewel selderij extreem weinig calorieën bevat (ongeveer 10 per stengel), heeft geen enkel voedsel daadwerkelijk een ‘negatieve’ energiebalans. Afvallen doe je niet door alleen selderij te eten, maar door gezond en gebalanceerd te eten – met voldoende vezels, groente, fruit en beweging.
11. Kip moet je eerst afspoelen
Veel mensen spoelen rauw vlees, zoals kip, eerst af onder de kraan. Maar dat is juist af te raden. Tijdens het wassen kunnen bacteriën zich via opspattend water verspreiden naar je aanrecht, kraan en keukengerei. En het heeft geen nut: bij verhitting worden bacteriën zoals salmonella sowieso vernietigd. Was dus niet het vlees, maar wel goed je handen en alle oppervlakken na het bereiden van rauwe kip!
12. Noten maken dik
Door hun hoge vet- en caloriegehalte denken veel mensen dat noten automatisch dikmakers zijn. Maar dat klopt niet. In een langlopende studie van de Harvard Universiteit onder meer dan 144.000 mensen bleek dat mensen die regelmatig noten aten juist géén extra gewicht aankwamen. Integendeel – noten leveren gezonde vetten, eiwitten, vezels en vitamine E, die allemaal bijdragen aan een gezond lichaam.
Let op: dit geldt alleen voor ongebrande en ongezouten noten. Noten die gezouten, gekaramelliseerd of met chocolade omhuld zijn, bevatten wél veel suiker of zout en zijn qua voedingswaarde te vergelijken met chips of andere snacks. Kies dus voor de pure variant.
Wat weten we nu?
Veel adviezen over voeding zijn gebaseerd op oude opvattingen of hardnekkige fabels. Gelukkig weten we door onderzoek steeds beter wat wél en niet klopt.
Laat je niet leiden door vage slogans of gewoonten uit het verleden. Wetenschappelijke inzichten geven steeds beter inzicht in wat écht gezond is. Eet gevarieerd, met mate, en vertrouw niet blind op alles wat je ooit gehoord hebt – zelfs niet van je oma. 😉