In Nederland wordt binnenkort een wettelijk maximum ingesteld voor het betalen met contant geld. Vanaf 1 januari 2026 is het voor handelaren niet langer toegestaan om bedragen van 3000 euro of meer contant te accepteren. Deze maatregel maakt onderdeel uit van de nieuwe Wet plan van aanpak witwassen, waarmee de overheid witwaspraktijken en andere financiële criminaliteit wil aanpakken.
Waarom komt er een limiet?
Tot nu toe konden Nederlanders nog onbeperkt betalen met contant geld. Maar volgens het kabinet is dit onwenselijk, omdat criminelen hiervan gebruikmaken om grote sommen geld anoniem te verplaatsen. Vooral in sectoren zoals de autobranche, sieradenhandel of vastgoed zijn er signalen dat contante betalingen worden gebruikt om crimineel geld wit te wassen.
Door een duidelijke grens in te stellen, wordt het moeilijker om grote bedragen zonder toezicht van een bank of andere instantie over te dragen. Ministers Eelco Heinen (Financiën) en David van Weel (Justitie en Veiligheid) stellen dat een lage grens noodzakelijk is om te voorkomen dat Nederland aantrekkelijk wordt voor internationale criminele netwerken. In landen zoals België en Frankrijk bestaan al langer soortgelijke regels, en een te hoge drempel zou Nederland daarmee extra kwetsbaar maken.
Waarom precies 3000 euro?
De grens van 3000 euro is gekozen omdat dit bedrag in lijn is met veel andere Europese landen. In België is de limiet ook 3000 euro, en in Frankrijk ligt het zelfs lager. Door Nederland op een vergelijkbaar niveau te brengen, wil de overheid witwasroutes via ons land minder aantrekkelijk maken.
Volgens de ministers is dit bedrag nog steeds hoog genoeg om legitieme aankopen mogelijk te maken, zoals de aanschaf van een tweedehands auto of kunstwerk. Vanaf 2026 moeten betalingen vanaf 3000 euro echter digitaal worden voldaan, bijvoorbeeld via pin of bankoverschrijving. Daarmee is elke betaling goed te herleiden.
Voor wie geldt het verbod precies?
Belangrijk om te weten: deze nieuwe regel geldt alleen voor betalingen aan handelaren in goederen. Het verbod is dus gericht op zakelijke transacties waarbij contant geld wordt gebruikt om producten te kopen. Particulieren die onderling iets verkopen – bijvoorbeeld via Marktplaats – mogen nog wel contante betalingen boven 3000 euro doen, mits dit buiten een zakelijke context valt.
Politieke discussie: is 3000 euro niet te laag?
Niet alle partijen in de Tweede Kamer waren het direct eens met deze grens. De PVV, BBB en NSC wilden aanvankelijk een hogere limiet van 10.000 euro. Zij vonden 3000 euro te beperkend, vooral voor ondernemers en burgers die contant willen blijven betalen. Ze vreesden negatieve gevolgen voor de tweedehands markt en evenementenbeurzen.
Toch kreeg dit voorstel onvoldoende steun. De meerderheid van de Kamer – waaronder VVD, GroenLinks-PvdA, D66 en het CDA – stemde vóór het voorstel met de grens van 3000 euro. NSC stemde uiteindelijk mee met het wetsvoorstel, terwijl PVV en BBB tegen bleven.
Wat vindt De Nederlandsche Bank?
De Nederlandsche Bank (DNB) steunt het voorstel gedeeltelijk. De toezichthouder benadrukt dat contant geld een belangrijke functie heeft in het betalingsverkeer, vooral voor mensen die minder digitaal vaardig zijn. Tegelijkertijd begrijpt DNB de noodzaak om anonieme geldstromen aan te pakken. Volgens de bank is het vooral belangrijk dat er duidelijke informatie komt over de toepassing van de regels.
Wat betekent dit voor jou?
Als consument betekent dit dat je vanaf 2026 bij een aankoop boven de 3000 euro niet meer contant kunt betalen bij winkels of handelaren. Doe je dat toch, dan riskeer je een boete. Ondernemers worden verplicht om dergelijke betalingen te weigeren. De Belastingdienst en opsporingsdiensten zullen hier toezicht op houden.
Voor dagelijkse uitgaven verandert er weinig. Je kunt gewoon blijven pinnen of geld overmaken. Alleen bij grotere aankopen – denk aan boten, motoren of exclusieve sieraden – moet je rekening houden met deze nieuwe limiet.
Wanneer gaat de regel in?
De limiet van 3000 euro op contante betalingen bij handelaren gaat naar verwachting in op 1 januari 2026. De wet is inmiddels goedgekeurd door de Tweede Kamer en is in behandeling in de Eerste Kamer. Ondertussen werkt de overheid aan praktische richtlijnen voor ondernemers en voorlichting aan burgers.
Tot slot
De invoering van een limiet op contante betalingen brengt Nederland op één lijn met andere EU-landen en is bedoeld om financieel-economische criminaliteit te beperken. De maatregel is gericht op zakelijke aankopen en heeft geen effect op betalingen tussen particulieren. Het is dus slim om je hier tijdig op voor te bereiden, vooral als je regelmatig grotere aankopen doet of actief bent in de detailhandel.
