Het overlijden van een geliefde is al zwaar genoeg, maar wat veel mensen niet weten, is dat het ook financiële gevolgen kan hebben. Steeds meer nabestaanden krijgen na het verlies van hun partner te maken met een lager ouderdomspensioen. En dat voelt voor velen als onbegrijpelijk: “Hoezo daalt mijn pensioen? Ik heb hier toch zelf voor gespaard?”
Toch gebeurt het vaker dan je denkt, en het heeft alles te maken met een specifieke regeling uit het verleden: de ‘aanvulling samenvallende diensttijd’ van pensioenfonds ABP. Hoe zit dat precies? En wat kun je in 2025 doen als dit jou overkomt?
Een brief van ABP met onverwacht nieuws
Neem het voorbeeld van Marijke, een gepensioneerde vrouw uit de regio Eindhoven. Niet lang na het overlijden van haar man ontvangt zij een brief van pensioenfonds ABP. De boodschap is kort maar krachtig: haar pensioen wordt per direct verlaagd. De reden? De aanvullende uitkering op haar ouderdomspensioen vervalt nu haar man is overleden. “Ik kreeg een toeslag vanwege de samenvallende diensttijd,” zegt ze, “maar blijkbaar stopt die zodra je partner overlijdt.”
Wat is samenvallende diensttijd?
Deze regeling werd ooit in 1995 in het leven geroepen als compensatie voor een fout in de pensioenopbouw. Het ging toen mis bij echtparen die beiden pensioen opbouwden: zij werden dubbel gekort op hun AOW-opbouw, waardoor ze onbedoeld jarenlang te weinig pensioen bij elkaar spaarden.
Om dat te herstellen, werd de ‘aanvulling samenvallende diensttijd’ geïntroduceerd. Die compensatie krijg je alleen als jij én je partner op hetzelfde moment met pensioen zijn én allebei in de jaren vóór 1986 pensioen hebben opgebouwd bij verschillende fondsen, waaronder ABP.
De voorwaarde: je moet beiden pensioen ontvangen
Wat veel mensen niet weten: deze aanvulling is niet permanent. Zodra één van de twee overlijdt en dus geen pensioen meer ontvangt, vervalt de ‘samenval’ van pensioenuitkeringen. En daarmee ook de aanvullende vergoeding. Dat is precies wat Marijke overkomt: “Ineens moest ik het bedrag van de overlijdensmaand terugbetalen. Dat voelt krom. Waarom krijg je iets jaren uitgekeerd en vervalt het ineens zonder waarschuwing?”
ABP bevestigt de uitleg. “De aanvulling is bedoeld om het verschil in pensioenopbouw te compenseren zolang beide partners pensioen ontvangen,” aldus een woordvoerder. “Na het overlijden van de partner is daar geen sprake meer van, en vervalt de regeling automatisch.”
Waarom vervalt de toeslag?
Volgens pensioenexperts heeft dit te maken met de manier waarop de AOW en aanvullende pensioenen zijn opgebouwd. In het verleden kregen gehuwde mensen samen een lagere AOW dan alleenstaanden. Tegelijkertijd werd er voor iedereen evenveel pensioen opgebouwd, gebaseerd op een volledige AOW. Dit zorgde ervoor dat gehuwden relatief minder pensioen overhielden.
Daarvoor werd de compensatieregeling in het leven geroepen. Maar wanneer een van de partners overlijdt, verandert de AOW van de ander van ‘gehuwd’ naar ‘alleenstaand’ – en stijgt dus ook de AOW-uitkering. De oorspronkelijke scheve situatie wordt daarmee (gedeeltelijk) hersteld.
Wat kun je doen in 2025?
Belangrijk om te weten: dit betekent niet dat je automatisch geen recht meer hebt op enige aanvulling. In sommige gevallen kun je – ook na het overlijden van je partner – recht hebben op een nieuwe toeslag, bijvoorbeeld als je een nabestaandenpensioen ontvangt van het pensioenfonds van je partner.
ABP noemt drie voorwaarden waar je aan moet voldoen:
Jij of je partner bouwde vóór 1986 pensioen op bij ABP.
Jullie bouwden in diezelfde periode tegelijkertijd pensioen op.
Jij hebt inmiddels de AOW-leeftijd bereikt.
Als aan deze voorwaarden wordt voldaan, kun je een nieuwe aanvraag doen voor een aangepaste aanvulling. Dit gebeurt niet automatisch, dus het is aan te raden dit zelf na te gaan.
Check je situatie – nu én na een overlijden
Het overlijden van een partner brengt veel emoties met zich mee. Maar ook op financieel vlak kunnen de gevolgen groot zijn. Daarom is het belangrijk om, hoe moeilijk ook, op tijd in kaart te brengen wat de gevolgen voor je pensioen zijn.
Krijg je na het overlijden van je partner een brief van je pensioenfonds waarin je pensioen verlaagd wordt? Neem dan direct contact op en vraag of je recht hebt op een nieuwe regeling. Ook op de website van ABP is hier meer over te vinden, maar persoonlijk contact met een pensioenadviseur kan veel duidelijk maken.
Tot slot
Pensioenregelingen kunnen ingewikkeld zijn, zeker als ze te maken hebben met oude fouten of historische afspraken. Maar als je weet waar je op moet letten, kun je jezelf beschermen tegen onverwachte financiële tegenvallers. Houd dus niet alleen je eigen pensioen in de gaten, maar ook wat het overlijden van een partner betekent voor je toekomstige uitkeringen.
Laat je goed informeren en schroom niet om hulp in te schakelen. Want juist in emotioneel zware tijden is financiële rust een steunpilaar die je niet kunt missen.
Bron: Radar
