Meer dan de helft van de prijs van een pakje sigaretten bestaat uit accijns. Op 1 april werd deze accijns nog verder verhoogd. De accijns op een pakje van 20 sigaretten steeg van € 5,87 naar € 7,81, waardoor de prijs van een pakje nu ruim 11 euro bedraagt.
De maandelijkse cijfers in de accijnsmonitor tonen aan dat de verkoop van tabakswaren sinds juni sterk is gedaald. In juni daalde de verkoop met meer dan 40 procent, terwijl het in juli en augustus rond de 30 procent schommelde. Deze daling is zo significant dat de totale opbrengsten uit accijnzen en btw op rookwaren teruglopen, terwijl het kabinet juist op een stijging van de inkomsten had gerekend.
Volgens de brancheorganisatie voor tabakswaren, NSO, zou de verwachte extra opbrengst van 400 miljoen euro door de accijnsverhoging kunnen omslaan in een verlies van 100 miljoen euro. Dit kan leiden tot een tegenvaller van bijna een half miljard euro voor het nieuwe kabinet.
In politiek Den Haag wordt al rekening gehouden met een ‘serieuze tegenvaller’. Hoewel de exacte omvang nog onbekend is, zal het kabinet op Prinsjesdag meer duidelijkheid geven. Dat de accijnsverhoging veel minder geld oplevert dan verwacht, lijkt echter al vast te staan.
Een ander probleem is het zogenoemde ‘grenseffect’. Het ministerie van Financiën waarschuwde vorig jaar al dat hogere prijzen in Nederland ervoor zouden kunnen zorgen dat mensen hun tabak in het buitenland gaan kopen. Dit lijkt nu werkelijkheid te worden. Het prijsverschil met Duitsland is inmiddels zo groot geworden dat steeds meer Nederlanders hun tabak daar kopen. Ondernemers in de grensregio’s zien hun klanten massaal de grens oversteken.
Daarnaast wijzen recente cijfers van de tabakssector uit dat 35 procent van alle rookwaren in Nederland niet meer in het eigen land wordt gekocht. Opvallend hierbij is de toename van namaaksigaretten en tabaksproducten uit landen zoals Polen en Turkije. Dit wijst volgens de NSO op georganiseerde smokkel.
BBB-Kamerlid Henk Vermeer is bezorgd over deze ontwikkelingen en vraagt het ministerie van Financiën om snel te bevestigen of de cijfers uit de accijnsmonitor kloppen. Als dit het geval is, pleit hij voor het terugdraaien van de accijnsverhoging. Volgens Vermeer zou dit normaal gesproken slecht zijn voor de schatkist, maar in dit geval niet, waardoor de minister van Financiën geen bezwaar zou moeten hebben tegen een dergelijke lastenverlichting.
