Het onderzoek naar de bacterie Chlamydia pneumoniae toont aan dat neuspeuteren mogelijk ernstige gezondheidsrisico’s met zich meebrengt, vooral voor onze hersenen. Deze studie, die opzienbarende resultaten naar voren heeft gebracht, suggereert dat een schijnbaar onschuldige gewoonte zoals neuspeuteren zelfs een link kan hebben met Alzheimer.
De wetenschappers ontdekten dat deze bacterie, die onder andere longontsteking kan veroorzaken, ook in staat is om het centrale zenuwstelsel te infecteren. Het onderzoek naar de bacterie en de specifieke manier waarop het wordt overgedragen, heeft vooral bij muizen baanbrekende resultaten opgeleverd en opent nieuwe vragen over de risico’s voor mensen.
Professor James St John van de Griffith University in Australië onderzocht de effecten van C. pneumoniae bij muizen, waarbij hij ontdekte dat de neus een directe route biedt naar infectie in de hersenen. Zodra de bacterie het zenuwstelsel binnendringt, lijkt het een soort pathologie op te wekken die vergelijkbaar is met wat we zien bij de ziekte van Alzheimer.
De muizen in het experiment ontwikkelden namelijk plaques van het eiwit amyloïde bèta, hetzelfde eiwit dat zich ophoopt in de hersenen van mensen met Alzheimer. Deze ontdekking is belangrijk, omdat het laat zien dat de bacterie in staat is om rechtstreeks de hersenen te bereiken via de neus. Het onderzoek laat daarmee zien dat bepaalde gewoontes mogelijk onbedoelde risico’s kunnen vormen.
Professor St John benadrukte dat de bevindingen over de werking van de bacterie verontrustend kunnen zijn voor mensen. Hij liet weten dat deze eerste resultaten uit het onderzoek bij muizen ook bij mensen tot vergelijkbare effecten zouden kunnen leiden. Hoewel het onderzoek in een vroeg stadium zit, heeft het mogelijke gevolgen voor hoe we omgaan met dagelijkse gewoonten zoals neuspeuteren.
Volgens St John gebruiken mensen het slijmvlies in de neus als een soort beschermende barrière om te voorkomen dat bacteriën en andere schadelijke stoffen het brein bereiken. Deze barrière kan echter verzwakken door neuspeuteren of het verwijderen van neushaartjes, die een natuurlijke beschermende functie hebben.
De bacterie Chlamydia pneumoniae wordt niet alleen geassocieerd met Alzheimer, maar speelt ook een rol bij longziekten. Studies hebben aangetoond dat het verantwoordelijk is voor 5 tot 20 procent van de gevallen van longontsteking. Bovendien is er een verband gelegd tussen deze bacterie en andere aandoeningen, zoals astma en een verhoogd risico op longkanker.
De implicaties van dit onderzoek gaan verder dan enkel de directe risico’s van de bacterie zelf. De bevindingen sluiten namelijk aan bij recente studies die hebben aangetoond dat oudere volwassenen die Covid-19 hebben doorgemaakt een verhoogd risico op Alzheimer hebben. Onderzoek heeft bijvoorbeeld aangetoond dat mensen boven de 65 jaar die Covid-19 hebben gehad, 80 procent meer kans hebben om binnen een jaar Alzheimer te ontwikkelen.
Dit verhoogde risico bij ouderen is significant. Mensen in deze leeftijdsgroep lopen een 50 tot 80 procent hoger risico op Alzheimer dan leeftijdsgenoten zonder Covid-19-infectie. De relatie tussen infectieziekten en neurodegeneratieve ziekten zoals Alzheimer krijgt hierdoor extra aandacht van de medische wetenschap.
Gezien de resultaten van het onderzoek naar C. pneumoniae en de bevindingen rondom Covid-19, lijkt het steeds aannemelijker dat infecties op de een of andere manier kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van dementie. Vooral in een vergrijzende samenleving kunnen deze bevindingen gevolgen hebben voor het gezondheidsbeleid en preventieadviezen.
Het onderzoek geeft ook nieuwe inzichten in de rol van bacteriën in het zenuwstelsel en de mogelijke effecten hiervan op de gezondheid op de lange termijn. Deze inzichten kunnen in de toekomst leiden tot nieuwe behandelingen of preventieve maatregelen die mensen beschermen tegen de schadelijke effecten van dergelijke bacteriën.
Het opzetten van preventieve maatregelen zou kunnen helpen bij het verkleinen van het risico op Alzheimer, maar ook bij het voorkomen van andere mogelijke effecten van bacteriële infecties. De studie wijst er bovendien op dat de neus een kwetsbare toegangspoort tot de hersenen kan zijn en dat gewoonten die het neusslijmvlies beschadigen, mogelijk een risico vormen.
In het onderzoek adviseerde professor St John ook om voorzichtig te zijn met gewoonten zoals neuspeuteren en het verwijderen van neushaartjes, omdat deze praktijken de kwetsbare binnenkant van de neus kunnen beschadigen. “We willen niet dat mensen hun neus beschadigen, omdat dit juist de natuurlijke bescherming van het lichaam verzwakt,” aldus St John.
Voor veel mensen lijkt neuspeuteren een onschuldige gewoonte, maar met de inzichten uit dit onderzoek wordt duidelijk dat er potentieel ernstige gevolgen aan verbonden kunnen zijn. Door het beschadigen van het neusslijmvlies kunnen bacteriën mogelijk gemakkelijker in het lichaam doordringen, wat de weg vrijmaakt voor infecties.
Deze resultaten benadrukken het belang van het behouden van een gezonde neusbarrière, die van cruciaal belang is in het tegenhouden van schadelijke bacteriën en virussen. Mogelijk kunnen preventieve richtlijnen ontwikkeld worden die mensen aanmoedigen om hun neus niet te beschadigen.
Als we beter begrijpen hoe bacteriën zich via de neus een weg banen naar het brein, kunnen we wellicht toekomstige ziektegevallen voorkomen. Het onderzoek kan een stap vooruit zijn in de preventie van zowel infectieziekten als neurologische aandoeningen zoals Alzheimer.
Hoewel er nog meer onderzoek nodig is om te bevestigen of de bevindingen bij muizen direct toepasbaar zijn op mensen, biedt deze studie nieuwe inzichten in de bescherming van de hersenen. Door bewust te zijn van ogenschijnlijk kleine gewoontes kunnen we hopelijk bijdragen aan het verkleinen van de risico’s op lange termijn.
