Pizza is tegenwoordig niet meer weg te denken uit het straatbeeld. Of je nu in een grootstad woont of op vakantie bent, overal zie je pizzeria’s of bestel je eenvoudig een pizza online. Toch is de pizza van vandaag heel anders dan de eerste versies die eeuwen geleden in Italië ontstonden. Hoe zag de pizza er vroeger eigenlijk uit en hoe is dit gerecht uitgegroeid tot een wereldwijde klassieker?
De oudste voorlopers van de pizza
Lang voordat de pizza in Napels werd geboren, aten de oude Grieken, Romeinen en zelfs de Vikingen al platbroden belegd met eenvoudige ingrediënten. Denk aan deeg met olijfolie, kruiden en wat kaas. Deze vroege varianten lijken meer op focaccia dan op de pizza zoals wij die nu kennen. Het idee van een plat deeg als basis voor een maaltijd bestond dus al duizenden jaren.
Pizza in Napels: een armeluisgerecht
De moderne pizza vindt zijn oorsprong in Napels in de 16e eeuw. In de havenstad werd een eenvoudige versie gegeten door de lagere klassen. De basis bestond uit een dunne bodem, wat tomatensaus, olijfolie en knoflook. Geen luxe ingrediënten, maar een voedzame maaltijd die snel en goedkoop bereid kon worden.
Pas later, begin 19e eeuw, werd de pizza uitgebreid met mozzarella en basilicum. Toen pizzabakker Raffaele Esposito in 1889 een pizza maakte voor koningin Margherita van Savoye in de kleuren van de Italiaanse vlag ontstond de wereldberoemde pizza Margherita. Dit gerecht gaf de pizza voor het eerst een koninklijk tintje.
Van Napels naar de rest van de wereld
In Napels groeide pizza snel uit tot een trots van de stad. Italianen die emigreerden naar de Verenigde Staten namen hun culinaire tradities mee. Daar kreeg de pizza een nieuwe vorm: met een dikkere bodem en vaak veel rijker belegd. Zo ontstonden de Amerikaanse varianten die we vandaag kennen. Later verspreidde de pizza zich naar de rest van Europa, waaronder Nederland, waar de eerste pizzeria’s eind jaren zestig de deuren openden.
Pizza en de Italiaanse cultuur
Hoewel de pizza tegenwoordig in allerlei stijlen en smaken bestaat, blijft de Napolitaanse pizza de authentieke basis. De combinatie van dun deeg, San Marzano-tomaten, buffelmozzarella en een houtgestookte oven maakt deze variant uniek. Niet voor niets staat de Napolitaanse pizza op de UNESCO-lijst van immaterieel cultureel erfgoed.
Wanneer je in Italië reist, bijvoorbeeld tijdens een Puglia vakantie, ontdek je dat pizza’s vaak net iets anders worden bereid dan in Napels. In Puglia zie je meer regionale invloeden, zoals extra groenten of lokale kazen. Het laat zien hoe veelzijdig dit gerecht kan zijn en hoe elke regio er zijn eigen draai aan geeft.
Pizza in Puglia Italie
Naast Napels heeft ook het zuiden van Italië, zoals Puglia Italie, een sterke eetcultuur waarin pizza een belangrijke rol speelt. Hier vind je vaak pizza’s met seizoensgebonden ingrediënten uit de regio: olijven, artisjokken of verse tomaten uit lokale boomgaarden. In steden als Bari of Lecce kun je in kleine trattoria’s genieten van pizza’s die eenvoud combineren met pure smaken. Het bewijst dat pizza nog steeds het beste smaakt als hij wordt gemaakt met verse, lokale producten.
