Met groot verdriet heeft het Vaticaan bekendgemaakt dat paus Franciscus op tweede paasdag is overleden. De kerkvorst was 88 jaar oud en kampte de afgelopen weken met ernstige gezondheidsproblemen. Ondanks hoopvolle berichten over zijn herstel, bleek de dubbele longontsteking waar hij mee werd opgenomen hem uiteindelijk fataal te zijn geworden.
Droevig nieuws uit het Vaticaan
De Argentijnse paus, geboren als Jorge Mario Bergoglio, bracht onlangs vijf weken in het ziekenhuis door vanwege een zware dubbele longontsteking. Hoewel hij enige tijd geleden nog uit het ziekenhuis ontslagen werd en er tekenen van verbetering waren, ging het de afgelopen dagen snel achteruit. Kardinaal Kevin Farrell bracht het verdrietige nieuws namens het Vaticaan naar buiten: „Met diepe droefheid moet ik het overlijden van onze geliefde paus Franciscus aankondigen,” vertelde hij in een emotionele videoboodschap.
Laatste publieke optreden op paaszondag
Nog slechts een dag voor zijn overlijden verscheen Franciscus publiekelijk op het balkon van de Sint-Pietersbasiliek in Vaticaanstad. Hoewel hij zelf de traditionele paaszegen ‘urbi et orbi’ niet meer uitsprak, was zijn aanwezigheid voor velen een teken van hoop en vertrouwen. Tijdens dit laatste publieke optreden had hij ook een korte ontmoeting met de Amerikaanse vicepresident J.D. Vance, die voor het paasfeest naar Rome was gekomen.
Premier Dick Schoof herdenkt de paus
Ook in Nederland reageren velen bedroefd op het overlijden van de paus. Premier Dick Schoof spreekt namens het kabinet zijn diep respect uit voor paus Franciscus. Op het platform X zegt Schoof: „Paus Franciscus was met zijn kenmerkende soberheid, grote dienstbaarheid en oprechte medemenselijkheid een voorbeeld voor velen wereldwijd, ook ver buiten de grenzen van de katholieke kerk.”
Volgens Schoof heeft paus Franciscus tijdens zijn pontificaat steeds duidelijk laten zien dat hij een leider was die midden in het leven stond en begreep wat mensen nodig hadden. „Met het overlijden van Franciscus neemt de katholieke gemeenschap afscheid van een leidsman die de noden van onze tijd scherp zag en benoemde. Hij was in alles een mens onder de mensen,” aldus Schoof.
Een paus van primeurs en symboliek
Paus Franciscus werd in 2013 tot hoofd van de rooms-katholieke kerk gekozen, nadat zijn voorganger Benedictus XVI onverwachts wegens gezondheidsproblemen aftrad. Zijn benoeming betekende een aantal historische primeurs.
Franciscus was namelijk de eerste paus afkomstig uit Zuid-Amerika en zelfs de eerste uit het gehele zuidelijk halfrond. Bovendien was hij de allereerste jezuïet die de pauselijke troon besteeg. Hij koos de naam Franciscus bewust, als eerbetoon aan de heilige Franciscus van Assisi, die vooral bekend stond om zijn inzet voor armen en kwetsbaren.
Een progressieve koers en grote hervormingen
Tijdens zijn pontificaat maakte Franciscus indruk met een relatief progressieve en open koers, zeker vergeleken met zijn conservatieve voorganger Benedictus XVI. Hij slaagde erin het aangetaste imago van de katholieke kerk, die te kampen had met schandalen rond seksueel misbruik, aanzienlijk te verbeteren. Hij benoemde opvallend meer vrouwen in leidinggevende functies binnen het Vaticaan en sprak zich krachtiger uit tegen misbruik en misstanden binnen de kerk dan eerdere kerkvorsten hadden gedaan.
Ook op andere gevoelige onderwerpen liet paus Franciscus zich duidelijk horen, met soms verrassende openheid. Hoewel hij traditioneel kritisch bleef op onderwerpen als abortus en homoseksualiteit, toonde hij begrip en compassie voor mensen in moeilijke situaties. Hij was daarnaast sterk betrokken bij het lot van vluchtelingen en sprak zich geregeld uit tegen oorlog en onrecht, zoals tijdens conflicten in Oekraïne, Syrië en Gaza.
Milieu en menselijkheid centraal
Daarnaast toonde Franciscus een enorme inzet voor het milieu. In meerdere toespraken en publicaties drong hij erop aan dat landen verantwoordelijkheid namen voor de klimaatcrisis en aandacht gaven aan duurzame oplossingen. Hiermee liet hij zien dat de kerk niet alleen gericht moet zijn op spirituele zaken, maar ook duidelijk positie moet innemen bij wereldse problemen die mensen direct raken.
Wereldwijd afscheid van een geliefde paus
Het overlijden van paus Franciscus betekent voor miljoenen gelovigen wereldwijd het verlies van een geliefde leider en inspirerend voorbeeld. Zijn sobere levensstijl, warme persoonlijkheid en oprechte betrokkenheid hebben bij velen diepe indruk achtergelaten.
De komende periode zal in het teken staan van rouw en herdenking, terwijl het Vaticaan zich voorbereidt op de keuze van een nieuwe paus. Het afscheid van paus Franciscus zal ongetwijfeld gepaard gaan met veel emotie, maar ook met dankbaarheid voor alles wat hij tijdens zijn leven en pontificaat heeft betekend.
De wereld neemt afscheid van paus Franciscus, een man wiens leven in het teken stond van menselijkheid, barmhartigheid en vernieuwing binnen de katholieke kerk. Zijn nalatenschap zal nog lang voortleven.
