Een bericht over een ‘nieuwe oplichtingstruc’ met een bankpas van de Rabobank heeft de afgelopen anderhalve week flink rondgegaan op Facebook. Het waarschuwende bericht is tienduizenden keren gedeeld. Ook de politie besloot de waarschuwing te verspreiden via sociale media. Toch blijkt het verhaal iets anders in elkaar te zitten dan aanvankelijk gedacht. Wat is er precies aan de hand?
Laten we beginnen bij het begin. Op 17 juni verscheen een bericht op Facebook waarin werd gewaarschuwd voor een nieuwe oplichtingstruc met een bankpas van de Rabobank. Dit bericht ging viraal en werd door meer dan 52.000 mensen gedeeld. Dat is alleen het aantal keer dat dit specifieke bericht is gedeeld; het werkelijke aantal keer dat de afbeelding en het bericht verspreid zijn, ligt waarschijnlijk veel hoger.
Het bericht bereikte met deze massale verspreiding vermoedelijk honderden duizenden mensen. Het illustreert de kracht van social media en hoe snel informatie zich kan verspreiden, vooral wanneer het een gevoelige kwestie betreft zoals oplichting. Iedereen wil immers voorkomen dat ze slachtoffer worden van fraude.
De inhoud van de waarschuwing betrof een nieuwe bankpas die de tipgever had ontvangen. Alles leek te kloppen, behalve het rekeningnummer op de pas. Dit wekte achterdocht bij de ontvanger. In het bericht werd gewaarschuwd om extra goed op te letten en werd het advies gegeven om de brief grondig te controleren voordat men iets activeerde.
Hoewel het bericht veel mensen waarschuwde en een oprechte zorg uitdrukte, leek er al snel iets niet te kloppen. Opgelicht?!, een programma dat oplichtingszaken onderzoekt, besloot het bericht niet te delen. Zij merkten op dat het versturen van brieven met bankpassen en pincodes door oplichters, hoewel niet onmogelijk, een vrij geavanceerde truc zou zijn die ze nog niet eerder waren tegengekomen.
Bovendien werd duidelijk dat het telefoonnummer in de brief overeenkwam met het officiële nummer van de Rabobank, namelijk dat van hun Interhelp-hulplijn. Deze lijn is bedoeld om klanten te helpen in noodgevallen, zoals wanneer hun bankpas gestolen is. Dit was een eerste aanwijzing dat het mogelijk geen oplichting betrof, maar simpelweg een legitieme brief van de bank.
Ondanks deze twijfel deelde de politie Barneveld, Scherpenzeel en Nijkerk de waarschuwing op hun Facebookpagina, wat nog meer aandacht voor het bericht genereerde. Zij waarschuwden voor de oplichtingstruc en beschreven dat oplichters zouden vragen om de oude bankpas en pincode op te sturen. Dit detail was echter niet afkomstig uit de originele waarschuwing, waardoor de situatie verder vertroebeld werd.
De waarschuwing verspreidde zich snel en werd door steeds meer mensen opgepikt, waaronder landelijke media zoals De Telegraaf. Dit medium kopte zelfs met “Politie waarschuwt voor gewiekste oplichtingstruc met bankpassen”. Echter, na verder onderzoek werd duidelijk dat deze oplichtingstruc helemaal niet bestond en dat de brief daadwerkelijk van de Rabobank afkomstig was.
Volgens woordvoerder Joris Hoff van de Rabobank was er “geen sprake van fraude”. De brief, bankpas en pincode waren legitiem en afkomstig van de bank zelf. Hoff benadrukte dat het rekeningnummer dat in de brief stond in de klantgeschiedenis van de ontvanger voorkomt, wat de verwarring verklaart.
De zaak laat zien hoe snel misverstanden kunnen ontstaan, vooral wanneer berichten op sociale media viraal gaan. Een onschuldige vergissing kan al snel uitgroeien tot een gerucht dat niet meer te stoppen is. In dit geval leidde de verspreiding van verkeerde informatie ertoe dat mensen ten onrechte werden gewaarschuwd voor een oplichtingstruc die niet bestond.
Het is daarom belangrijk om altijd kritisch te blijven wanneer je waarschuwingen op sociale media tegenkomt. Hoewel de intentie vaak goed is en mensen elkaar willen beschermen, kunnen details makkelijk verloren gaan of vervormd raken. Hierdoor kan een waarschuwing al snel een eigen leven gaan leiden, zoals in dit geval gebeurde.
Kortom, wees voorzichtig en controleer altijd bij officiële bronnen voordat je actie onderneemt op basis van waarschuwingen die je op sociale media voorbij ziet komen.
